Για την Παγκόσμια Ημέρα Εκπαιδευτικών
«Ο ιδανικός δάσκαλος είναι εκείνος που γίνεται γέφυρα για να περάσει αντίπερα ο μαθητής του κι όταν πια του έχει διευκολύνει το πέρασμα, αφήνεται χαρούμενα να γκρεμιστεί, ενθαρρύνοντας το μαθητή του να φτιάξει δικές του γέφυρες»
Ξεκινώντας με το μεγάλο στοχαστή Καζαντζάκη, επικεντρωνόμαστε στη σημερινή ημέρα, την 5η Οκτωβρίου, που έχει καθιερωθεί από το 1994 ως Παγκόσμια Ημέρα των Εκπαιδευτικών, των ανθρώπων που έχουν επιφορτιστεί με υψηλό λειτούργημα, αυτό της διδασκαλίας, της διδαχής, όχι μόνο με το λόγο, αλλά και με τη συμπεριφορά ως γενικότερη στάση ζωής , για να θυμηθούμε το μεγάλο δάσκαλο Σωκράτη στον Πρωταγόρα του.
Ωστόσο, δεν αρκεί μία ημέρα για να θυμηθούμε και να αναγνωρίσουμε το λειτούργημα του δασκάλου. Όλοι γνωρίζουμε, αναγνωρίζουμε και αξιολογούμε ως «εκ των ων ουκ άνευ» τόσο τον ρόλο του διδάσκοντα όσο και την αξία της μάθησης και της εκπαίδευσης για τον άνθρωπο. Και δεν αναφερόμαστε μόνο στην παροχή γνώσεων. Στην εποχή εξάλλου της τεχνολογίας και μάλιστα της ψηφιακής, η γνώση είναι πια προσβάσιμη με διάφορους τρόπους. Οι νέοι μας εξοικειωμένοι με όλα τα πρόσφορα μέσα που αυτή μας παρέχει έχουν τη δυνατότητα να την αναζητήσουν και να την αποκτήσουν μέσα από εναλλακτικές πηγές.
Παρόλα αυτά, ο ρόλος του δασκάλου παραμένει αναντικατάστατος και περισσότερο απαραίτητος από ποτέ. Γιατί ο δάσκαλος είναι αυτός που παραλαμβάνει στα χέρια του ένα άγουρο ακόμα παιδί, από την τρυφερή του ηλικία, για να το παραδώσει, έφηβο ακόμα, αλλά περισσότερο ώριμο σε μια κοινωνία, η οποία επιθυμεί και αναμένει την ένταξή του στους κόλπους της για να ωριμάσει και να ανανεωθεί η ίδια ως ζωντανός και παλλόμενος οργανισμός. Και είναι αυτός που επιφορτίζεται, χρόνια τώρα, με την εκπαίδευση και διαπαιδαγώγηση του ανθρώπινου χαρακτήρα, καθώς και τη σφυρηλάτηση της προσωπικότητάς του μέσα από την καλλιέργεια αξιών, ηθών, συμπεριφορών. Ο δάσκαλος είναι με άλλα λόγια αυτός που μορφώνει με τις γνώσεις που παρέχει, που διαμορφώνει τρόπο σκέψης και αντίληψης, που αναμορφώνει και αναπλάθει συμπεριφορές και παράλληλα συμμορφώνει το νέο άτομο με τους κανόνες και τους κώδικες μιας πολιτισμένης κοινωνίας. Και είναι αυτός που μάχεται τόσο για μια αποτελεσματικότερη παιδεία όσο και για την καλύτερα οργανωμένη έκφρασή της, όπως αυτή συμπεριλαμβάνεται στον όρο και την έννοια «εκπαίδευση». Και αυτή την έννοια, αυτή τη φροντίδα, αυτή τη σπουδή, αυτή την αγάπη απέδειξε και επισφράγισε με ιδιαίτερο ζήλο και τα δύο χρόνια της πανδημίας και των ιδιαιτέρων συνθηκών, κάτω από τις οποίες η εκπαίδευση έπρεπε να λειτουργήσει.
Ως κοινωνία και φορείς λοιπόν οφείλουμε να είμαστε δίπλα στον εκπαιδευτικό, να συμπορευόμαστε στα μονοπάτια φωτός που φροντίζει ετούτος να ανάψει, αν θέλουμε να στεκόμαστε δίπλα στα παιδιά μας και να συμβάλλουμε στην πολύπλευρη μόρφωσή τους.
Τολμώντας να παραφράσουμε το φιλοσοφικό στοχασμό του Καζαντζάκη, ανοίγοντας και κλείνοντας την πορεία της σκέψης μας με τον ίδιο τρόπο, θα λέγαμε το εξής, αναλογιζόμενοι τον ρόλο του δασκάλου: «Μωρέ, τι μηχανή είναι ο νέος ο άνθρωπος! Του βάζεις γνώσεις, αρχές και στάσεις ζωής και βγαίνουν προσδοκίες και όνειρα. Εργοστάσιο… παραγωγής ελπίδων».
Στο δάσκαλο, τον εκπαιδευτικό, τον άνθρωπο…. Και στο λειτούργημά του να σμιλεύει το τρισυπόστατο αφιερώνεται τούτη η μέρα. Και όχι μόνο.
Εκ παιδείας άρξασθαι. Άρα εκ διδασκάλων ορμώμενοι